10.10 obchodzimy Światowy Dzień Zdrowia Psychicznego. Ten dzień ma na celu zachęcenie nas, abyśmy więcej mówili o profilaktyce zdrowia psychicznego. WHO (Światowa Organizacja Zdrowia) szacuje, że zaburzenia psychiczne dotyczą już co piątej osoby na świecie. Mimo to choroby psychiczne są często stygmatyzowane lub bagatelizowane. Chorując mamy obawy, że zostaniemy określeni epitetami: „świr”, „wariat”, „psychiczny” itd. Chorując fizycznie np. łamiąc rękę, mówimy o tym fakcie otwarcie. O tym, że potrzebujemy pomocy psychoterapeuty nie mówimy niemal nikomu. Oczywiście pomału dostrzegam zmianę w myśleniu i mówieniu o zaburzeniach psychicznych. Życzyłabym jednak nam wszystkim, abyśmy korzystając z pomocy specjalisty zdrowia psychicznego nie odczuwali wstydu. Mówiąc o swoim doświadczeniu chcę Cię zachęcić do szukania pomocy, jeśli tylko czujesz, że jest Ci potrzebna.
Mam na imię Natalia i choruję na PTSD.
Słysząc diagnozę PTSD (ang. posttraumatic stress disorder) zapytałam lekarza, czy nie powinnam być weteranem wojennym, aby tego doświadczyć. Nie byłam wtedy świadoma tego, że jest to problem, który może dotknąć niemal każdego. Nawet do 25% osób po traumatycznym przeżyciu, takim jak: napaść, wypadek, klęska żywiołowa, śmierć bliskiej osoby, może doznać zespołu stresu pourazowego. PTSD to zaburzenie psychiczne, które charakteryzuje się występowaniem takich objawów jak: nadmierny lęk, drażliwość, zaburzenia snu, izolacja od społeczeństwa, koszmary senne, natrętne myśli i nawracające wspomnienia dotyczące wydarzenia traumatycznego. Czas działania czynnika stresowego ma znaczenie – im dłużej osoba chora była narażona na niebezpieczeństwo, lub im wyższe było ryzyko utraty życia, tym ryzyko wystąpienia PTSD jest większe. U osób zmagających się z zespołami reakcji stresowych i kryzysowych sesje psychoterapii powinny być wdrożone jak najszybciej. Miałam to szczęście, że trafiłam na swojej drodze na fantastycznych specjalistów. Dzisiaj nie odczuwam już konsekwencji związanych z przebytą traumą. Z całą pewnością mogę powiedzieć, że gdyby nie to wydarzenie, nie byłabym w miejscu, w którym jestem dzisiaj. Jednym ze skutków wyjścia z kryzysu może być tzw. potraumatyczny wzrost. Jest to sytuacja, kiedy po przebytej traumie wzmacnia się w nas: poczucie siły, sprawczości, pewności siebie, empatia do innych, chęć niesienia pomocy. Dzisiaj na to cierpię :-). Wybrałam swój zawód, ponieważ chcę pokazać innym, że wyjście z kryzysu nie trwa wiecznie. Ma swój początek i koniec. Nie musisz uporać się z tym sam. Sięgnij po pomoc.
Statystki dotyczące zdrowia psychicznego w Polsce:
- u 53% badanych występuje wysoki lub bardzo wysoki poziom odczuwanego stresu powodujący pogorszenie stanu zdrowia
- około 26% badanych stanowią osoby, których stan zdrowia psychicznego można uznać za zły, z uwagi na fakt pojawiania się u nich myśli samobójczych i innych objawów depresyjnych
- niemal 30% badanych pije ryzykownie alkohol
- prawie co dziewiąty nastolatek (10,8%) w wieku 13-17 lat doświadczył (w okresie od połowy marca do końca czerwca 2020 r.) przemocy ze strony bliskich dorosłych
- według wyników uzyskanych za pomocą wskaźnika dobrego samopoczucia (WHO 5) prawie połowa badanych uczniów (48%) cierpi na nastroje depresyjne
- niepokojącym symptomem okazało się poczucie osamotnienia, którego wzrost zauważyło u siebie 48% badanych
- bardzo zatrważające są również dane dotyczące samobójstw w Polsce. Co prawda w ciągu ostatnich 5 lat ogólna liczba zgonów w wyniku prób samobójczych jest stała i oscyluje wokół 5 200 osób, to już w grupie wiekowej do 18. roku życia w latach 2017-2021 zanotowano 9% wzrost. W omawianym czasie notuje się również ogólny wzrost prób samobójczych od 11 139 w roku 2017 do 13 798 w roku 2021 (19% wzrost), natomiast w grupie poniżej 18. roku życia ten wzrost sięga 51%.
Aby zadbać o swoje zdrowie psychiczne:
– dbaj o swoje ciało (regularny wysiłek fizyczny, odżywianie, higiena pracy i snu)
– pielęgnuj relacje z empatycznym i wyrozumiałym ludźmi
– ćwicz uważność
– nie unikaj sytuacji trudnych
– wyciągaj wnioski z przeszłości
– szukaj pomocy
– zaakceptuj to, że zmiany w życiu są i będą
– przyjmuj różną perspektywę
– szukaj okazji do samopoznania
– doceniaj siebie.
Pamiętaj, że odporność psychiczna przekłada się na efektywność, budowanie dobrostanu psychologicznego, czas wracania do równowagi po porażce, dokonywanie lepszych wyborów, skuteczniejsze dążenie do celów, lepsze radzenie sobie z cierpieniem i życiowymi wstrząsami.
Dbaj o siebie.
Natalia
**https://www.gov.pl/web/wsse-warszawa/zdrowie-psychiczne